Pięć wartości ludzkich
Nauki Śri Sathya Sai Baby opierają się przede wszystkim na pięciu wartościach ludzkich. Wartości te są podstawowymi zasadami, funkcjonowania Organizacji Sai i instytucji edukacyjnych Baby, na których bazują wszystkie nauki Bhagawana i stanowią przewodnią zasadę jego wszystkich projektów służebnych. Baba podkreślał również, że powinniśmy prowadzić życie w połączeniu z pięcioma wartościami ludzkimi, którymi są:
1. Satja - prawda
2. Dharma - właściwe postępowanie
3. Śanti - pokój
4. Prema - miłość
5. Ahimsa - niekrzywdzenie
Powyższe główne logo Międzynarodowej Organizacji Sathya Sai jest świadectwem tego, co reprezentuje ta Organizacja i jej wielbiciele.
Te wartości połączone ze sobą zawierają wizję rozwoju potencjału ludzkiego. Zatem dążenie do prawdy prowadzi do właściwego postępowania, właściwe postępowanie roztacza pokój, pokój pozwala człowiekowi na miłość, a miłość rozwija się w niekrzywdzenie.
Jedynie pielęgnowanie ludzkich wartości jest edukacją. Pięć wartości ludzkich to niezbędne elementy dobrego charakteru, który jest końcowym rezultatem edukacji.
Wartości ludzkie zapewniają jedność w naszej pozornej różnorodności.
Wśród pięciu wartości ludzkich znajduje się jeden fundament - miłość. Miłość powinna oddychać dzięki praktykowaniu przez nas wartości ludzkich.
Miłość jako myśl to prawda.
Miłość jako czyn to właściwe postępowanie.
Miłość jako uczucie to pokój.
Miłość jako zrozumienie to niekrzywdzenie.
Pięć najważniejszych wartości ludzkich: satja (prawda), dharma (właściwe postępowanie), śanti (pokój), prema (miłość) i ahimsa (niekrzywdzenie) jest podstawą nauk Bhagawana Baby. Wartości te stanowią prawdziwą esencję nauk Bhagawana, przewodnią zasadę jego wszystkich projektów służebnych i funkcjonowania Organizacji Sri Sathya Sai Sewa na całym świecie.
Satja (prawda)
"Prawdy nie zmieni czas, przestrzeń ani guna (atrybut). Jest zawsze taka sama, nieporuszona i niezmienna; nigdy nie została podważona przez jakieś zdarzenie czy wiedzę". - Sathya Sai Speaks, t. 3, rozdz. 37.
Baba mówi, że świat materialny podlega ciągłym zmianom i tylko Bóg jest czystą, niezmienną i najwyższą prawdą. Tej prawdy można doświadczyć jedynie w oczyszczonej świadomości swojego serca i nie da się jej odnaleźć w przemijających przejawieniach świata wywołanych przez maję, czyli iluzję. Wyjaśniając to szczegółowo w boskim dyskursie wygłoszonym 20 listopada 2001 roku, Bhagawan powiedział: "Istnieją trzy poziomy prawdy: nijam (fakt), satjam (prawda) i ritam (prawda absolutna). Mówienie zgodnie z tym, co się zobaczyło, jest wyłącznie stwierdzeniem faktu. Załóżmy, że widzę, jak nosicie białe ubranie i mówię 'Macie na sobie białe ubranie' - to jest stwierdzenie faktu. Później w domu możecie założyć niebieskie ubranie. Wtedy to, co mówiłem wcześniej, nie będzie już obowiązywało. Zatem fakt podlega zmianom. Natomiast prawda nie zmienia się z upływem czasu. Człowiek może zmienić dowolną ilość ubrań. Niemniej człowiek jako taki pozostaje ten sam. Tak więc prawda jest taka sama w każdym czasie. Jednak ritam odnosi się do atmy (jaźni), która jest niezmienna i wieczna, w odróżnieniu od ciała czy umysłu, które podlegają zmianom. Przekracza zarówno dobro, jak i zło. Określa się ją jako nie posiadającą atrybutów, czystą, wieczną, niezmienną i bez skazy". - Sathya Sai Speaks, t. 34, rozdz. 20.
W dyskursie wygłoszonym 1 września 1958 roku Baba powiedział:
"W każdym tli się iskra prawdy; nikt nie może bez niej żyć. W każdym jaśnieje płomień miłości; bez niego życie staje się ciemną pustką. Tą iskrą, tym płomieniem jest Bóg, albowiem jest On źródłem wszelkiej prawdy i miłości. Człowiek poszukuje prawdy. Dąży do poznania rzeczywistości, gdyż jego prawdziwa natura pochodzi od Boga, który jest prawdą. Człowiek poszukuje miłości, aby ją dawać i się nią dzielić, ponieważ jego naturą jest Bóg, a Bóg jest miłością". - Sathya Sai Speaks, t. 1, rozdz. 13.
"Najważniejszym obowiązkiem człowieka jest dociekanie prawdy. Prawdę można osiągnąć tylko przez poświęcenie i oddanie zależne od łaski Boga, która płynie jedynie do serc przepełnionych miłością" - Sathya Sai Speaks, t. 7, rozdz. 1.
"Tylko doświadczanie prawdy rozwija miłość, ponieważ prawda jest wszechogarniająca, jednocząca i nie widzi żadnych różnic. Prawda jest prądem, a miłość to żarówka, która ją oświetla. Dzięki prawdzie możecie doświadczyć miłości; dzięki miłości możecie uświadomić sobie prawdę". - Sathya Sai Speaks, t. 8, rozdz. 17.
Mówcie prawdę; wypowiadajcie ją w przyjemny sposób
Baba zawsze kładzie nacisk na mówienie prawdy oraz wypowiadanie jej uprzejmie i przyjemnie. Mówi: "Jeśli nie możecie pomóc, możecie przynajmniej mówić uprzejmie" - Sathya Sai Speaks, t. 11, rozdz. 24.
W dyskursie wygłoszonym 20 grudnia 1967 roku w Kerali Baba bardzo klarownie wyjaśnił znaczenie prawdomówności. Powiedział:
"Jeśli chcecie poznać sposób, w jaki musicie przestrzegać satji, czyli prawdy, zajrzyjcie do Bhagawadgity ('Pieśni Pana', pochodzącej z indyjskiego eposu Mahabharata). Ona powie wam, że najlepszą formą mowy jest anudwegakaram wakjam (mowa, która nie wywołuje bólu, gniewu ani smutku u innych). Śastry (starożytne święte pisma) także mówią: Satjam brujat, prijam brujat, na brujat satjam aprijam - mówcie prawdę; mówcie prawdę uprzejmie; nigdy nie wypowiadajcie nieprzyjemnej prawdy. Tylko dlatego, że określone stwierdzenie sprawi radość słuchaczowi, nie wypowiadajcie go, aby uzyskać aprobatę tej osoby; jeśli powiedzenie prawdy będzie powodem smutku lub bólu, wtedy zachowajcie milczenie". Takie jest ślubowanie prawdy w zwyczajnym codziennym życiu".
"Niech wasza mowa będzie wolna od hipokryzji i nieuczciwości. Należy unikać zarówno przykrej prawdy, jak i przyjemnej nieprawdy. Satja (prawda) jest samym Bogiem" - Sathya Sai Speaks, t. 7, rozdz. 46.
"Wierzcie w to, że prawda w przyszłości was ocali. Trzymajcie się jej niezależnie od tego, co może się zdarzyć". Takie było wezwanie Bhagawana dla ludzkości. - Sathya Sai Speaks, t. 1, rozdz. 7.
Dharma (właściwe postępowanie)
Bhagawan Baba w ten sposób wyjaśnia dharmę:
"Każde zajęcie, każdy etap życia, każda płeć, każdy czas życia określony wiekiem - dzieciństwo, wiek chłopięcy, dorastanie, młodość, wiek średni, starość - ma obowiązki i powinności, które stanowią normę i wskazują człowiekowi drogę, aby pomagał sobie i społeczeństwu". - Sathya Sai Speaks, t. 7, rozdz. 42.
"Dharma charakteryzuje się świętością, spokojem, prawdą i hartem ducha. Dharma to joga (zjednoczenie, czyli połączenie się z Bogiem); dharma to satja (prawda), a jej atrybutami są sprawiedliwość, kontrola zmysłów, miłość, godność, dobroć, medytacja, współczucie i niekrzywdzenie. Dharma prowadzi człowieka ku uniwersalnej miłości i jedności". - Dharma Wahini, rozdz. 3.
"Praktykujcie to, co głosicie, czyńcie tak, jak mówicie, że należy czynić, prowadźcie praktykę zgodnie z zasadami. Postępujcie moralnie, miejcie pobożne pragnienia; żyjcie w szacunku dla Boga, żyjcie dla osiągnięcia Boga - to jest dharma". - Sathya Sai Speaks, t. 5, rozdz. 23.
Dobrze grajcie swoją rolę
"Wykonujcie swoją pracę jak aktorzy w sztuce, oddzielając swoją prawdziwą tożsamość i nie przywiązując się zbytnio do swojej roli. Pamiętajcie, że wszystko jest tylko grą i że to Bóg przyznał wam tę rolę. Dobrze grajcie swoją rolę; na tym kończy się wasz obowiązek. To On napisał sztukę i On się nią cieszy". - Sathya Sai Speaks, t. 1, rozdz. 29.
Kto jest na ścieżce dharmy?
W Dharmie Wahini, traktacie Baby na temat dharmy, mówi on:
"Każdy, kto walczy ze swoim egoizmem, stara się wznieść ponad samolubne pragnienia, zniszczyć zwierzęce odczucia i impulsy oraz próbuje wyzwolić się od naturalnej tendencji utożsamiania się z ciałem, bez wątpienia kroczy ścieżką dharmy. Taki człowiek wie, że celem dharmy jest połączenie fali z oceanem - roztopienie indywidualnej duszy w Absolucie". - Dharma Wahini - rozdz. 1.
"Nie patrz na to, co złe, patrz na to, co dobre.
Nie słuchaj tego, co złe, słuchaj tego, co dobre.
Nie mów o tym, co złe, mów o tym, co dobre.
Nie myśl o tym, co złe, myśl o tym, co dobre.
Nie rób tego, co złe, rób to, co dobre.
Oto jest droga do Boga".
- Sathya Sai Speaks, t. 33, rozdz. 17.
Dharma jest jak matka
W czasie letniego kursu indyjskiej kultury i duchowości zorganizowanego (seminaria Sai w Brindawanie) w 1974 roku, Baba powiedział:
"Dharma jest jak matka. Żonę można sobie wybrać, ale nikt nie może wybrać matki. Dharma zajmuje taką samą pozycję jak matka. Nie mamy wyboru i nie możemy zmienić dharmy. Musimy się do niej stosować". - Summer Showers 1974, cz. 2, rozdz. 17.
Śanti (pokój)
"Czym dokładnie jest pokój? To etap, gdy zmysły są opanowane i utrzymywane w równowadze" - Sathya Sai Speaks, t. 17, rozdz. 29.
Aby doświadczyć pokoju, musimy przezwyciężyć nasze nadmierne pragnienia i niedorzeczne oczekiwania. Niepokój zwykle wynika z niespełnionych pragnień, a nie z warunków zewnętrznych.
"Jeśli człowiek będzie myślał, mówił i postępował zgodnie z zasadami prawości, jego sumienie zostanie oczyszczone i osiągnie wewnętrzny pokój. Mówi się, że wiedza jest potęgą; jednak cnota jest pokojem". - Sathya Sai Speaks, t. 14, rozdz. 42.
Pokój wewnętrzny
Wiara niesie ze sobą pokojowe nastawienie. Gdy uświadomimy sobie boską podstawę stworzenia, przestaniemy się niepokoić zmiennymi okolicznościami. Wiara w Boga i wiara w siebie jest sposobem na osiągnięcie spokoju umysłu.
"Prawdziwy pokój należy zdobyć jedynie w głębi duszy, w dyscyplinie umysłu, w wierze w jedną podstawę tej całej pozornej różnorodności. Gdy osiągnie się pokój, jest to jak posiadanie złota; możecie zrobić z niego różne ozdoby". - Sathya Sai Speaks, t. 1, rozdz. 21.
Sekret pokoju
"Nie możecie z łatwością oddzielić się od działania. Umysł przykleja się do tego lub innego przedmiotu. Sprawcie, by przylgnął do Boga, niech czyni wszystko dla Boga i pozostawcie skutki tego działania Bogu, czy będzie to sukces czy porażka, zysk czy strata. Wówczas osiągniecie pokój i zadowolenie". - Sathya Sai Speaks, t. 5, rozdz. 19.
"Niezbędną postawą, jaką należy kształtować, jest angażowanie się we wszystkie działania, które są częścią naszych obowiązków, bez przywiązywania się do nich. Tak jak jasny błękit nieba jest nieporuszony przez chmury czy ulewy, błyskawice czy grzmoty, lecz pozostaje taki sam pomimo tych chwilowych zakłóceń, podobnie umysł człowieka musi być jasny i czysty pomimo wszelkich burz i presji życia". - Sathya Sai Speaks, t. 6, rozdz. 27.
Pokój na świecie
Oto dana przez Bhagawana recepta na osiągnięcie pokoju na świecie:
"Gdy jest prawość w sercu, jest też piękno charakteru.
Gdy jest piękno charakteru, jest też harmonia w domu.
Gdy jest harmonia w domu, jest też porządek w narodzie.
Gdy jest porządek w narodzie, jest też pokój na świecie".
- Sathya Sai Speaks, t. 10, rozdz. 1.
Prema (miłość)
1 kwietnia 1973 roku w Radżkot (Gudżarat) Baba powiedział:
"Muszę wam powiedzieć o najważniejszym znaczeniu miłości. Miłość jest Bogiem; żyjcie w miłości. Można Go poznać i urzeczywistnić, osiągnąć i zjednać wyłącznie dzięki miłości. Księżyc zobaczycie tylko przy pomocy światła księżyca; Boga zobaczycie jedynie za pośrednictwem promieni miłości". - Sathya Sai Speaks, t. 12, rozdz. 11.
"Miłość to słowo, które określa dążenie do uświadomienia sobie fałszu różnorodności i rzeczywistości Jedynego. Miłość to obejmowanie poczuciem 'ja' drugiej osoby; wówczas obie zaczynają myśleć, mówić i działać jak jedna. Kiedy poczucie 'ja' obejmuje coraz więcej osób, one wszystkie stanowią jedność. Jeśli kochacie mnie, kochacie wszystkich, ponieważ zaczynacie czuć, wiedzieć i doświadczać, że ja jestem we wszystkich" - mówi Bhagawan Baba. - Sathya Sai Speaks, t. 11, rozdz. 15.
W Nowy Rok w 1971 roku w Mumbaju Baba powiedział:
"Ziemia jest wielkim przedsiębiorstwem, pracującą fabryką, której produktem jest miłość. Za pomocą sadhany (praktyki duchowej) możliwe jest produkowanie miłości i eksportowanie jej do milionów ludzi, którzy jej potrzebują. Im bardziej się nią dzielimy, tym mocniej wzrasta, tym bardziej słodko smakuje i tym więcej radości przynosi. Dzięki miłości człowiek może zbliżyć się do Boga i przebywać w Jego obecności, ponieważ Bóg jest miłością, a gdy człowiek żyje w miłości, to żyje w Bogu". - Sathya Sai Speaks, t. 11, rozdz. 1.
Odległość między wami a mną
18 sierpnia 1968 roku Baba powiedział do zgromadzenia wielbicieli w Prasanthi Nilajam: "Gdy żyjecie ze świadomością wszechobecnej atmy, żyjecie w miłości, miłości płynącej i napływającej przez was do wszystkich innych. Pielęgnujcie miłość do wszystkich, jest to droga do zbliżenia się do mnie. Nie mierzę odległości w metrach ani w milach; o odległości między wami a mną decyduje siła miłości". - Sathya Sai Speaks, t. 8, rozdz. 28.
Miłość - moja cecha charakterystyczna
"To prema (miłość) jest moją cechą charakterystyczną, a nie stwarzanie przedmiotów materialnych ani obdarzanie dobrym zdrowiem i szczęściem przez zwykłe spełnianie woli. Być może to, co nazywacie cudami, uważacie za najpewniejszy znak boskości, lecz prawdziwym znakiem boskości jest prema, która was wszystkich zaprasza, która wszystkich błogosławi i sprawia, że w pośpiechu przybywam do poszukujących, cierpiących i strapionych osób". - Sathya Sai Speaks, t. 7, rozdz. 32.
Ahimsa (niekrzywdzenie)
"Ahimsa (niekrzywdzenie) nie oznacza jedynie fizycznego nieranienia istoty żywej. Nie możecie wyrządzać krzywdy nawet słowem, spojrzeniem czy gestem. Tolerancja, hart ducha, spokój - cechy te pomogą wam regularnie praktykować ahimsę". - Sathya Sai Speaks, t. 14, rozdz. 46.
"Ahimsa jest innym aspektem satji (prawdy). Jeśli tylko uświadomicie sobie więź wszystkich istot, podstawową jedność atmy i ich związek z Bogiem, nie będziecie świadomie przysparzać bólu ani cierpienia innym". - Sathya Sai Speaks, t. 7, rozdz. 46.
W 1978 roku w czasie letniego kursu indyjskiej kultury i duchowości Baba powiedział:
"Na ogół uważamy, że ahimsa oznacza niewyrządzanie krzywdy żadnej żywej istocie. Himsa to nie tylko czynienie krzywdy fizycznej, ale nawet patrzenie na to, co nikczemne, słuchanie złych lub krzywdzących słów i wypowiadanie szorstkich słów jest równoznaczne z himsą (przemocą)". - Summer Showers 1978, rozdz. 30.
Wszystko zależy od naszych intencji
"Jeśli zaatakują was bandyci i odetną wam rękę, będzie to himsa (przemoc). Jednak jeśli lekarz amputuje wam rękę w czasie operacji, zrobi to, aby uratować wam życie i dlatego będzie to ahimsa (niekrzywdzenie)". Niekrzywdzenie zatem to kwestia intencji i postawy płynącej z serca. - Sathya Sai Speaks, t. 3, rozdz. 37.
Prawdziwa ahimsa
Dopuszczanie się przemocy na innych jest ostatecznie dokonaniem przemocy na sobie. Z pewnością zbierzemy skutki naszych czynów, czy to w teraźniejszości czy w przyszłości. Chociaż rezultat może nie być zawsze widoczny, każdy czyn wywołuje nieuniknioną reakcję - ostrzega nas Baba.
Dlatego najlepszym sposobem postępowania jest unikanie wyrządzania jakiejkolwiek krzywdy innym. Jak mówi biblijne powiedzenie: "Czyńcie innym tak, jakbyście chcieli, aby inni wam czynili". Swami w swoim niezrównanym stylu mówi: "Zawsze pomagaj, nigdy nie krzywdź".
Wychowanie w Wartościach Ludzkich Sathya Sai
Wychowanie w wartościach ludzkich (WWL) to program nauczania dzieci i młodzieży w duchu najwyższych wartości: prawdy, prawości, spokoju, miłości i niekrzywdzenia zainicjowany przez Sathya Sai Babę w latach 50. ubiegłego stulecia jako odpowiedź na potrzebę stworzenia systemu kształcenia, który nie tylko uczyłby dzieci i młodzież, jak zarabiać na życie, lecz dawał również solidne podstawy moralne. Według Sai celem wykształcenia powinien być charakter. Na początku lat 60. Swami wielokrotnie napominał rodziców, by zaczęli spełniać duchowe potrzeby swych dzieci. Przekonywał ich, że powinni wziąć odpowiedzialność za kształtowanie charakterów dzieci, które z kolei będą kształtować przyszłość narodu.
Zainspirowane nowym spojrzeniem na edukację swych dzieci, pierwsze zaczęły realizować go Hinduski z wiosek w okolicach Puttaparthi, zbierając okoliczne dzieci wszystkich ras, wyznań i kast i ucząc je wartości ludzkich najpierw w domach.
Ruch ten rozszerzał się pod nazwą Sathya Sai Bal Vikas (vikas znaczy rozkwitający jak kwiat), a w centrum uwagi był wszechstronny rozwój dzieci, które pod opieką świadomych swej duchowej roli i odpowiedzialnych nauczycieli miały nie tylko otrzymywać wiedzę książkową, ale także światło i miłość. Przejawiając swym zachowaniem prawdę, prawość, miłość, spokój i niekrzywdzenie, nauczyciele mieli inspirować rozwój tych wielkich wartości w dzieciach i ich rodzicach.
Wielbiciele Sai podjęli to zadanie i do 1975 roku liczba nauczycieli Bal Vikas wzrosła do 3 500, a uczniów do 50 000. Do tego czasu program Bal Vikas przekształcił się z nieformalnych niedzielnych zajęć w domach w regularne zajęcia edukacyjne. Nadszedł czas, że można było przedstawić ten program krajom poza Indiami.
W 1980 roku w Prasanthi Nilayam odbyła się pierwsza konferencja nauczycieli wartości ludzkich ze wszystkich ośrodków Sai na świecie. Druga międzynarodowa konferencja skupiająca nauczycieli wartości ludzkich z 18 krajów miała miejsce rok później. Nauczyciele wzięli udział w specjalistycznym szkoleniu. Gdy wrócili do swych krajów, ruch wychowania w wartościach ludzkich nabrał większego tempa. Liczba dzieci uczestniczących w zajęciach stale rosła.
W Indiach kolejno w latach 1970, 1971 i 1975 miały miejsce ogólnokrajowe debaty, podczas których dyskutowano i opracowywano szczegółowy program WWL. Filozofię leżącą u podstawy wizji edukacji Swami powoli odkrywał w każdym ze swych dyskursów, które wygłaszał w tamtym czasie do uczniów, rodziców i nauczycieli.
W roku 1975 istniało już wiele szkół, które w swym programie realizowały naukę o wartościach ludzkich. Na przestrzeni lat Sai Baba inspirował również zakładanie coraz większej ilości szkół podstawowych, średnich, a nawet college'ów, które miały realizować założenia ustalone przez niego dla idealnej formuły edukacji. Badania prowadzone w kolejnych latach wykazały, że dzieci uczęszczające do tych szkół nabyły wiele pozytywnych cech charakteru - odnosiły się z większym szacunkiem do rodziców, nauczycieli i osób starszych, w większym stopniu zachowywały zasady ogólnego prawa, były bardziej opiekuńcze i tolerancyjne, chętniej włączały się do bezinteresownej pracy na rzecz potrzebujących. Poza tym lepiej uczyły się i osiągały lepsze rezultaty na wyższych uczelniach.
Idąc za przykładem wiodących szkół Sathya Sai wiele indyjskich stanów wprowadziło program WWL do swych szkół publicznych. Do 1989 roku ponad 35 000 nauczycieli szkół podstawowych w Indiach zostało wyszkolonych w prowadzeniu zajęć WWL, a większość stanowych rządów formalnie zaakceptowało i przyjęło wychowanie w wartościach ludzkich Sathya Sai jako oficjalny system kształcenia w szkołach.
Na początku lat 80. program WWL Sathya Sai zaczął rozprzestrzeniać się poza granicami Indii. Do roku 2000 powstało 21 szkół Sathya Sai w 15 krajach: w Australii (2 szkoły), w Zambii (4 szkoły), Brazylii, Kanadzie, na Filipinach, na Fidżi, w Indonezji, Kenii, Nepalu, w Południowej Afryce (4), na Mauritiusie, na Sri Lance, na Tajwanie, w Tajlandii i USA. W roku 2002 zostaną otwarte kolejne szkoły w Brazylii, Chile, Ghanie, Grecji, Hong Kongu, Japonii, Kenii, Malezji, Meksyku, na Filipinach, w Singapurze, Szwajcarii i Zimbabwe.
Oprócz szkół wprowadzających w życie program WWL istnieje na świecie pięć instytutów edukacji Sathya Sai, które mają za zadanie szkolenie nauczycieli i instruktorów WWL. Są to instytuty w Tajlandii, Zambii, Australii, Brazylii, Indiach, Danii oraz na Filipinach. Zlokalizowany w Danii Europejski Instytut Wychowania Sathya Sai (ESSE), poprzez swych instruktorów, od 1988 r. roku prowadzi kursy WWL we wszystkich krajach Europy. ESSE planuje utworzenie wzorcowej szkoły Sathya Sai oraz Akademii Wychowania w Wartościach Ludzkich, w której będą prowadzone kursy WWL dla ludzi o rozmaitych zawodach. Kursy te będą miały na celu wprowadzenie w codzienne życie wartości ludzkich w różnych dziedzinach życia: do służby zdrowia, szkolnictwa, opieki społecznej, polityki itp.
Na przestrzeni ostatnich siedmiu lat instruktorzy z Instytutu ESSE wielokrotnie odwiedzali Polskę i prowadzili różne etapy kursu wychowania w wartościach ludzkich. W szkoleniach biorą udział osoby zainteresowane wprowadzaniem wychowania w wartościach ludzkich do szkół różnych poziomów. Przyszli nauczyciele WWL, po uzyskaniu odpowiedniego certyfikatu ESSE, będą przygotowani do samodzielnego poprowadzenia regularnych kursów i zajęć dla dzieci, młodzieży i dorosłych.
|
Wskazówki ESSE
Program szkolenia nauczycieli WWL i (potencjalnych) członków funkcyjnych Organizacji Sai
Cele kształcenia:
- pomóc uczestnikom uświadomić sobie własną wewnętrzną boskość oraz zwiększyć możliwości działania z tego poziomu świadomości,
- pomóc uczestnikom wprowadzać w życiu codziennym bezwarunkową miłość i doskonałość,
- pomóc uczestnikom wypełnić życie radością, harmonią, pięknem, łaską, duchowym wysiłkiem i trwałym szczęściem,
- pomóc uczestnikom w taki sposób, aby pięć wartości: prawda, prawość, spokój, miłość i niekrzywdzenie stały się wartościami dominującymi w ich życiu,
- pomóc uczestnikom zwiększyć i wzmocnić zaangażowanie w działalność Organizacji Sai jako czynnika rozwoju duchowego, jak również wzmocnić własne szczere przekonania religijne.
ETAP 1
Zakres: Filozofia leżąca u podstaw Wychowania w Wartościach Ludzkich Sathya Sai.
1. Program szkoleniowy.
2. Kształcenie Sathya Sai i osobowość człowieka.
3. Pięć wartości: satja (prawda), dharma (właściwe postępowanie), śanti (spokój), prema (miłość) i ahimsa (niekrzywdzenie) i ich wzajemne relacje.
4. Jedność wszystkich religii.
Sposób prowadzenia: wykłady i warsztaty.
Każda wartość (temat) jest prezentowana w formie 1 godzinnego wykładu, po którym następuje sesja pytań i odpowiedzi lub praca w grupach.
Czas trwania: 1 weekend.
Materiał szkoleniowy: broszurka ukazująca główne zasady pięciu wartości i dwa dyskursy Bhagawana o edukacji (ze stycznia 1992 i listopada 1993).
Cele: patrz cele ogólne edukacji, jak również przygotowanie uczestników do indywidualnej prezentacji na etapach 2, 3 i 4E.
Uczestnictwo: propozycja dla wszystkich ludzi, którzy pragną wziąć czynny udział w krzewieniu wiedzy o wartościach ludzkich w całym społeczeństwie, dla przyszłych i obecnych nauczycieli.
ROZSZERZONY ETAP 2
Czas trwania: około 12-15 weekendów (na przykład 1 weekend w miesiącu). Rozszerzony Etap 2 następuje po Etapie 1, a kończy go Etap 3.
ETAP 2
(integralnie połączony z rozszerzonym Etapem 2)
Zakres: Poszerzenie wiadomości o pięciu wartościach. Każdy z uczestników wybiera jedną z wartości do dogłębnego studiowania, którego celem jest indywidualna prezentacja eseju - wypracowania, czyli Etap 3. Na każdym weekendowym spotkaniu (patrz "Rozszerzony Etap 2") jeden lub dwóch uczestników przedstawia własne przemyślenia na dany temat jako wstęp/przygotowanie do prezentacji na Etapie 3.
Sposób prowadzenia: formuła kółka studyjnego. Każdy z uczestników przedstawia krótką prezentację jednej wartości (około 10 minut) jako przyczynek do dyskusji w kółku studyjnym. Może to być wartość wybrana do późniejszej pracy w Etapie 3, lecz dyskusja może prowadzić do wybrania innej wartości. Formuła kółka studyjnego według Sathya Sai to jak gdyby konferencja okrągłego stołu - każdy ma prawo mówić na dany temat, mówią po kolei wszyscy zgodnie z ruchem wskazówek zegara (czyli w prawo), każdy z uczestników przestrzega limitu czasu 3 minut.
Aby przeprowadzić taki sensowny dialog o wartościach ważne jest, by uczestnicy przygotowali się wcześniej studiując literaturę Sai w domu. Stanowi to warunek niezbędny dla rosnącego zrozumienia wagi Wychowania Sathya Sai w Wartościach Ludzkich i jego uniwersalny charakter.
Czas trwania: W ciągu weekendowej sesji należy poświęcić na indywidualne prezentacje około 2 godzin. Etap 2 w ten sposób stanowi integralną część "Rozszerzonego Etapu 2".
Materiał szkoleniowy: Do krótkich przygotowawczych prezentacji: własne teksty Sathya Sai i literatura źródłowa podana przez instruktorów. Do rozszerzonego Etapu 2 osobny podręcznik wydany przez Instytut ESSE (wraz z podręcznikiem dla instruktorów).
Cele: Patrz cele ogólne edukacji. Ukazanie wartości we właściwej perspektywie. Zdobycie podstaw do dalszej pracy na Etapie 3 i 4E.
Uczestnictwo: wszyscy, którzy zaliczyli Etap 1.
ETAP 3
Zakres: Indywidualne prezentacje pięciu wartości i rozmowa na temat ich znaczenia oraz ich wzajemnych związków.
Sposób prowadzenia: Każdy z uczestników pisze wypracowanie (esej) na temat jednej z wartości (sam ją wybiera i pisze na około 4-6 stron maszynopisu) pod kierunkiem i ze wsparciem jednego z nauczycieli-instruktorów. Praca ta może rozpocząć się podczas trwania Rozszerzonego Etapu 2. Uczestnik prezentuje ustnie wybrany temat pozostałym osobom z kółka studyjnego. Prezentacja ta nie powinna przekraczać 45 minut. Po niej powinna nastąpić rozmowa z wybranym partnerem do dialogu, celem którego jest głębsze zrozumienie danej wartości. W zadawaniu pytań może uczestniczyć całe gremium z Etapu 2. W całości nie powinno to trwać dłużej niż 2 godziny (łącznie z przedstawieniem pracy). Patrz również instrukcja do Etapu 3.
Etap 3 można powtarzać i za każdym razem prezentować inną wartość. Ideałem byłoby, gdyby każdy z uczestników zaprezentował wszystkie pięć wartości. Lecz minimum stanowi prezentacja jednej wartości oraz wystąpienie jako partner w rozmowie przy prezentacji innej wartości przez inną osobę. Poza tym każdy z uczestników powinien być obecny w trakcie trwania rozmowy na temat pozostałych trzech wartości.
Czas trwania: 1 weekend.
Materiał szkoleniowy: własne materiały źródłowe uczestników.
Cele: Patrz główne cele edukacji Sathya Sai. Również umożliwienie uczestnikom zademonstrowania umiejętności interpretacji jednej z wartości na swój własny sposób oraz zaprezentowania osobistego stosunku do danej wartości i jej praktycznego zastosowania. Ważne jest, by uczestnik prezentował zrozumienie głębokiego znaczenia wartości jak również jej powiązania z innymi wartościami.
Uczestnictwo: W tym etapie mogą wziąć udział wszyscy, którzy zakończyli Etap 1 i Rozszerzony Etap 2. Wszyscy uczestnicy rozszerzonego Etapu 2 powinni mieć możliwość ukończenia Etapu 3 bez względu na intelektualne możliwości. To znaczy prezentacja podczas Etapu 3 ma odzwierciedlać odpowiednio indywidualne możliwości, umiejętności i warunki danej osoby. Dlatego Etap 3 powinien przebiegać na różnych poziomach, a cele powinny być dostosowane do indywidualnych możliwości i aspiracji uczestników.
ETAP 4A
Zakres: Metody nauczania i zasady w programie Wychowania w Wartościach Ludzkich Sathya Sai. Prezentacje pięciu metod, ich głębokie znaczenie i praktyczne przykłady.
1. Lekcja pokazowa Wychowania w Wartościach Ludzkich dla dzieci.
2. Wykład o każdej z pięciu metod: siedzenie w ciszy, modlitwa/cytat, opowiadanie historyjek, grupowe śpiewanie i zajęcia grupowe.
Sposób prowadzenia:
Wykłady z przykładami z sytuacji lekcyjnych i warsztaty, praca grupowa, pytania i odpowiedzi. Każda metoda/temat prezentowane są przez 1 godzinę, po której następuje sesja pytań i odpowiedzi lub praca grupowa.
Czas trwania: 1-2 weekendy.
Materiał szkoleniowy: broszura w trakcie opracowania.
Cele: patrz główne cele edukacji oraz przygotowanie uczestników do indywidualnej pracy (ustnej prezentacji wypracowania) na Etapie 4E.
Uczestnictwo: dla wszystkich zaangażowanych w pracy dla Sai i tych, którzy ukończyli Etap 3.
ETAP 4B
Zakres: Pedagogiczne metody i zasady Wychowania w Wartościach Ludzkich.
1. Proces uczenia dorosłych, rola pomocników, wzajemne relacje i współpraca z rodzicami.
2. Naukowe podstawy/psychologia/pedagogika i duchowość (9 punktów Kodeksu Postępowania/10 zaleceń - zasada jedności).
3. Prezentacja pozostałych zajęć grupowych i 3 podejścia nauczania: bezpośrednie, pośrednie i zintegrowane.
4. Ocenianie.
5. Kultura.
Sposób prowadzenia: Wykłady z przykładami z sytuacji lekcyjnych i warsztaty, praca grupowa, pytania i odpowiedzi. Każda metoda/temat prezentowane są na godzinnych zajęciach, po których następują pytania i odpowiedzi i/albo praca w grupach.
Czas trwania: 1 weekend.
Materiał szkoleniowy: w opracowaniu.
Cele: patrz cele ogólne edukacji Sai. Również przygotowanie uczestników do indywidualnej pracy na Etapie 4E.
Uczestnictwo: dla wszystkich aktywnych działaczy Organizacji Sai oraz tych, którzy ukończyli Etap 4A.
ETAP 4C
Zakres: Metody pedagogiczne i zasady Wychowania Sathya Sai. Metody w kontekście pracy ośrodka/grupy Sathya Sai: 1. Kółko studyjne, 2. Grupowy śpiew świętych pieśni (struktura spotkania, rytuały, prowadzący bhadżany, dostosowanie do miejscowej kultury, 10 minut przed i po bhadżanach, szkoła bhadżanowa, komitet bhadżanowy, itd.). 3. Spotkania dla osób nowych (także informacyjne spotkania publiczne, kontakty ze środkami masowego przekazu, itp.), 4. Spotkania wewnętrzne (spotkania członków Organizacji, komitetów poszczególnych gałęzi, odosobnienia), 5. Zajęcia z medytacji.
Sposób prowadzenia: Wykłady i warsztaty, praca grupowa, pytania i odpowiedzi. Każdy temat przedstawiany jest w 1 godzinnym wystąpieniu, po którym następuje sesja pytań i odpowiedzi i/lub praca w grupach.
Czas trwania: 1 weekend.
Materiał szkoleniowy: w opracowaniu.
Cele: patrz cele główne edukacji Sai. Przygotowanie uczestników do podjęcia odpowiedzialności w pracy dla Organizacji Sai oraz do indywidualnej pracy na etapie 4E.
Uczestnictwo: dla wszystkich aktywnych członków Organizacji Sai, dla wszystkich, którzy ukończyli Etap 4B oraz dla tych, którzy postanowili wypełniać wskazówki Bhagawana dotyczące skupienia się na jednym. Ten etap jest warunkiem koniecznym dla wszystkich członków pełniących jakiekolwiek funkcje w Organizacji Sai.
ETAP 4D
Zakres: Seminarium publicznego przemawiania
1. Poruszenie problemów wynikających z publicznego przemawiania/wykładu/dyskursu.
2. W jaki sposób ustalać punkty do wystąpienia publicznego/wykładu czy dyskursu i jak włączać publiczność do aktywnego w nim uczestnictwa.
3. Posługiwanie się mapą umysłu.
4. Język ciała i sposób posługiwania się głosem.
5. Użycie środków audio-wizualnych.
6. Własne prezentacje uczestników.
Sposób prowadzenia: Wykłady i warsztaty.
Czas trwania: 2 weekendy.
Materiał szkoleniowy: Wykłady i instrukcje, w jaki sposób zwracać się do publiczności. Uczestnicy prezentują wybrany fragment muzyczny i wygłaszają mowę/wykład na temat duchowy, który sami wybrali. Zaleca się użycie video do skorygowania języka ciała i sposobu posługiwania się głosem. Ocenę tę należy przeprowadzić bardzo delikatnie zwracając uwagę na odczucia osoby ocenianej i pod warunkiem, że instruktorzy i trenerzy okażą się osobami kompetentnymi i troskliwymi.
Cele: Patrz ogólne cele edukacji Sai. Również przygotowanie uczestników do umiejętnego przekazywania innym nauk Sathya Sai Baby oraz do indywidualnej pracy na etapie 4E.
Uczestnictwo: dla wszystkich aktywnych członków Organizacji Sai oraz tych, którzy ukończyli Etap 4C. Ten etap jest warunkiem koniecznym dla wszystkich członków funkcyjnych Organizacji Sai.
ETAP 4E
Zakres: Indywidualne prezentacje sytuacji lekcyjnej z użyciem poznanych metod jako narzędzi wychowania.
1. Lekcja dla dzieci.
2. Inna sytuacja, w której następuje proces nauczania (publiczne wystąpienie, wykład, dyskurs, kółko studyjne, zajęcia z medytacji lub inne zajęcia, na których można przekazać nauki Bhagawana dorosłym (używając optimum metod właściwych w konkretnej sytuacji nauczania).
Sposób prowadzenia: Uczestnicy, którzy pragną stać się nauczycielami Sai demonstrują lekcję dla dzieci (na temat jednej z wartości/podwartości). Pozostali uczestnicy przeprowadzają zajęcia dla dorosłych (wykład, kółko studyjne, zajęcia z medytacji lub inny sposób prezentacji nauk Sathya Sai Baby). W procesie przygotowania zajęć należy zapewnić każdemu z uczestników pomoc prowadzącego instruktora. Prezentacja powinna trwać godzinę, po niej powinna nastąpić rozmowa na temat prezentacji i jej ocena (pół godziny). Biorą w niej udział instruktor-nauczyciel i grupa.
Czas trwania: 1 weekend.
Materiał szkoleniowy: Własne materiały uczestników i wypracowania/eseje do prezentacji.
Cele: Patrz ogólne cele edukacji Sai. Stworzenie możliwości uczestnikom do zademonstrowania umiejętności planowania lekcji czy innej sytuacji uczenia z użyciem pięciu metod w taki sposób, by osiągnąć cel lekcji/innej sytuacji uczenia (na przykład by publiczność zrozumiała najbardziej istotne punkty). Uczestnicy powinni umieć pokazać, że zrozumieli głębokie znaczenie pięciu wartości i pięciu metod oraz że potrafią przekazywać wiedzę o nich.
Uczestnictwo: dla wszystkich aktywnych członków Organizacji Sai oraz dla tych, którzy ukończyli Etap 4D. Dla członków funkcyjnych Organizacji i nauczycieli Sai ten etap jest niezbędny.
ETAP 5
Praktyka (w postaci terminowania). Aspirant (przyszły nauczyciel) ćwiczy z instruktorem lub z doświadczonym nauczycielem Sai. Kiedy aspirant czuje, że jest już gotowy, wtedy sam przejmuje pracę z innymi aspirantami, prowadzi z nimi ćwiczenia (zajęcia) i daje rady, ocenia itp.
WSKAZÓWKI OGÓLNE
Etapy można powtarzać dowolnie w miarę potrzeby. Każdy uczestnik może wrócić i powtórzyć jakikolwiek wcześniejszy etap nawet kilka razy. Jednak nie powinno się opuszczać i "przeskakiwać" kolejnych następnych etapów (jednego czy więcej). Zakończenie programu szkoleniowego następuje wraz z wydaniem oficjalnego certyfikatu. Ze względów praktycznych certyfikat taki powinien być ważny czasowo (np. nie dłużej niż dwa lata), by uniknąć takich sytuacji, w których nauczyciele, którzy nie uczą i tracą kontakt, nadal posiadają ważny certyfikat.
Certyfikaty dla nauczycieli wydaje Komitet Koordynacyjny na wniosek koordynatora edukacji w danym kraju. Instytut ESSE nadaje certyfikaty wyłącznie międzynarodowym instruktorom z Instytutu.
*Wychowanie w Wartościach Ludzkich Sathya Sai
*Wskazówki ESSE - program szkolenia nauczycieli WWL
|