Nawaratri znaczy dziewięć nocy. Z nocą związana jest ciemność. Czym jest
ta ciemność? Jest to ciemność niewiedzy. Celem obchodów święta
Nawaratri jest umożliwienie człowiekowi pozbycia się dziewięciu rodzajów
ciemności, które nim rządzą. Natomiast kiedy zwracamy się do Dewi
(żeńskiej formy Boga), święto to oznacza połączenie form Durgi, Lakszmi
i Saraswati. Te boginie łącznie reprezentują śakti, energię, która
tworzy wszystkie zjawiska prakriti (natury). Natura jest energią, a
kieruje nią Pan.
Prakriti(natura) zbudowana jest z trzech gun, czyli jakości - sattwy
(dobroci, harmonii), radżasu (pasji, namiętności, aktywności) i tamasu
(bezwolności, inercji, ciemności). Saraswati reprezentuje gunę sattwy,
Lakszmi - gunę radżasu, a Parwati (Durga) - tamas. Ponieważ natura
składa się z tych trzech gun, więc aby nad nią zapanować, człowiek
składa hołd Durdze, Lakszmi i Saraswati. W istocie nie są to boginie, a
boskie personifikacje tych trzech jakości.
Rola natury w procesie stworzenia
Aby uzyskać łaskę Pana, człowiek musi najpierw oddać hołd prakriti. Z
jednej strony - musicie włożyć własny, ludzki wysiłek, a z drugiej -
musicie zdobyć łaskę Boga. Parkriti i Paramatma (Najwyższa Jaźń) są
niczym biegun ujemny i dodatni w elektryczności. Niezależnie jak bardzo
potężny jest Pan (jako biegun dodatni), stworzenie nie może zaistnieć
bez prakriti (reprezentującej biegun ujemny). Podstawą stworzenia jest
prakriti. Na przykład, możecie posiadać wysokiej jakości nasiona, jednak
jeśli nie zasiejecie ich w ziemi, nie będziecie mogli zebrać plonu. Rola
natury w procesie stwórczym jest podobna.
Kiedy człowiek zapomina o Bogu i pragnie jedynie korzystać z dóbr
natury, staje się ostatecznie demonem, jak Rawana, który spowodował
własną zagładę. Aby zapewnić sobie łaskę Boga, należy posiadać czystość
serca, czystość w mowie i czystość w działaniu. Taka potrójna czystość
opisywana jest w języku Wed jako tripurasundari [piękno (sundari) trzech
(tri) miast (pura)]. Lakszmi będąca ucieleśnieniem wszelkiego powodzenia
reprezentuje serce. Usta reprezentuje Saraswati, a krija suddhi
(czystość czynów) przedstawia Durga. Obchodzenie święta Nawaratri i
dopełnianie wszystkich ceremonii z nim związanych służy usunięciu
ciemności, która ogarnia człowieka, a środkiem do tego jest
pielęgnowanie potrójnej czystości myśli, słów i czynów.
Ciało ludzkie wyłoniło się z natury. Natura posiada dwie formy: apara
prakriti i para prakriti. Apara prakriti zawiera aszta ajszwarie (osiem
form bogactwa) oraz kamę, krodhę, mohę, lobhę, madę, matsarię
(pragnienie, gniew, chciwość, złudzenie, pychę, zawiść) i trzy zdolności
umysłowe człowieka: manas, czittę i ahamkarę (umysł, pamięć i ego). Para
prakriti (wyższa natura) reprezentuje świadomość w człowieku. Pozbawiony
prany (siły życiowej) i czajtanji (świadomości) człowiek jest tylko
zwłokami. Prawdziwe człowieczeństwo polega na panowaniu nad pięcioma
żywiołami, które stanowią apara prakriti (niższą naturę) i zanurzeniu
się w wyższej naturze reprezentowanej przez siłę życia i świadomość.
Utrzymuj stałość umysłu podczas nabożeństwa
Nawaratri zostało podzielone na trzy części: pierwsze trzy dni poświęcone
są na wielbienie Durgi, przez następne trzy dni wielbi się Lakszmi, a
przez ostatnie trzy dni - Saraswati. Wszystkie hinduskie święta mają
duchowy cel. Na nieszczęście, obecnie te uroczystości sprowadzają się do
zewnętrznych rytuałów bez zrozumienia ich wewnętrznego znaczenia.
Wszelkim formom wielbienia powinna towarzyszyć stałość umysłu i
stabilność ciała. Tylko wtedy możliwa jest koncentracja. Obecnie ludzie
nie są w stanie utrzymywać nieruchomego ciała i umysłu.
(Swami opowiedział o przyjściu na świat Śirdi Sai Baby i przedstawił
zdarzenia z jego wczesnych lat życia. Tę część dyskursu Swamiego
publikujemy osobno w następnym rozdziale. Pod koniec dyskursu Swami
powrócił do głównego wątku, tj. wewnętrznego znaczenia święta Daśara).
Podstawowym znaczeniem Dewi Nawaratri jest adoracja prakriti (natury).
Dewi oznacza Bhudewi (Matkę Ziemię). Wszystko, co jest potrzebne do
życia, znajdziemy na ziemi. Kosmonauci podróżujący na księżyc muszą
zabierać ze sobą z ziemi tlen, wodę i jedzenie. Tych składników nie
znajdziemy na księżycu.
Wielbienie natury
Studenci! Rozwój nowoczesnych technologii spowodował takie
zanieczyszczenie atmosfery dwutlenkiem węgla, że zagraża on życiu na
ziemi. Ten smog spowodował już powstanie dziury w warstwie ozonowej
otaczającej naszą planetę. Warstwa ozonowa stanowi ochronę przed
szkodliwym promieniowaniem słońca. Kiedy będzie ona zanikać, wpływ
promieni słonecznych może okazać się katastrofalny. Obecnie ludzie we
wszystkich kraje niepokoją się tym zagrożeniem. Wszystko, co należy
zrobić, aby odwrócić to niebezpieczeństwo, to zmniejszyć
zanieczyszczenie atmosfery spowodowane przez samochody i fabryki. Należy
powstrzymać niekontrolowany rozwój przemysłu. Rozwój ma służyć wspólnym
interesom, powinien mieć na celu dobrobyt wszystkich.
Świętowanie Nawaratri jest okazją do oddania czci naturze i do
zastanowienia się, w jaki sposób właściwie używać darów natury, aby
służyły jak najlepiej całej ludzkości. Takie zasoby jak woda, powietrze,
energia i surowce mineralne powinny być wykorzystywane we właściwy
sposób, bez marnotrawienia i nadużywania. Niezbędna jest oszczędność w
korzystaniu z wszelkich zasobów naturalnych. Zanieczyszczenie powietrza
powoduje wiele złych skutków. Wewnętrzne znaczenie takich obrzędów jak
nagarasankirtan lub bhadżan polega na napełnieniu atmosfery świętymi
wibracjami i wzniosłymi myślami.
Potęga mantry
Obecnie wiemy, że audycje radiowe i telewizyjne transmitowane są na cały
świat przez fale elektromagnetyczne. Czyż zatem Kriszna nie mógł w
podobny sposób pojawiać się jednocześnie w wielu domach pasterek? Skoro
jantra (maszyna) może wywołać taki efekt, jakże bardziej potężna musi
być mantra? Moc boskiego imienia i boskiej formy przenika wszystko.
Fale elektromagnetyczne w atmosferze mogą przechować dźwięki i obrazy na
wieki.
Kiedy Swami przebywał ostatnio w Hajdarabadzie, transmisję z jego pobytu
można było zobaczyć w telewizji w różnych częściach kraju. Jeśli
techniczne urządzenie umożliwia takie rzeczy, czyż nie jest tak, że
wiele więcej może zdziałać boska moc mantr? Niezbędne jest tylko
dostrojenie własnej energii do Ducha, dokładnie tak, jak nastrojenie
radia czy telewizora jest konieczne do odbioru audycji. Wasze serce to
odbiornik radiowy. Koncentracja jest przyrządem do strojenia. Kiedy
odpowiednio nastroicie serce, będziecie mogli doświadczyć Boga. Wymaga
to silnej, niezachwianej koncentracji.
Niech inauguracja obchodów święta Nawaratri będzie dla was okazją do
złożenia hołdu naturze i do postanowienia, że wszystkich zasobów naturalnych
będziecie używać w sposób uświęcony.
Tłum. Jacek Rzeźnikowski,
red. Bogusław Posmyk
Źródło: www.sssbpt.info/ssspeaks/volume25/sss25-30.pdf